ادبيات مالي

عنوان: مباني نظري و پيشينه تحقيق ديوان محاسبات، درآمدهاي مالياتي و ادبيات مالي در بخش دولتي

فرمت فايل: word

تعداد صفحات: 65

يكي از مهمترين منابع لازم براي اداره هر كشور منابع مالي وثروت است. در گذشته دور، فتح سرزمينهاي ديگر وگرفتن خزائن آنان اصلي ترين حركت براي تامين مالي واستمرار حكومت ها بود.اخذ ماليات از مردم يكي ديگر از راههاي اين تامين مالي بود.املاك وخزائن جزء ثروت ودارايي شخص پادشاه بود و هرگونه دخل و تصرف در آن با نظر و دستورات پادشاه صورت مي گرفت.

در عهد هخامنشي نخستين قدم هادرراه تنظيم اقتصاد مالي برداشته شد. مالياتهاي جمع آوري شده در ايالت به خزانه مركزي ارسال مي شد وبه مصرف ومخارج دربار،ادارات و نيروي لشگري مي رسيد .

يكي از عوامل مهم جلوگيري از تجاوز امپراطوري روم به ايران در عهد ساساني قدرت دستگاههاي اداري كه ديوان نام داشت بود.قدرت رئيس ديوانيان به قدري بود كه درانتخاب پادشاه نقش بسزائي داشت.وظيفه عمده ديوان تنظيم محاسبات مربوط به مخارج وعوايد،گردآوري ماليات ونظارت براجراي عدالت بود.

در دوره سلجوقيان، وزارت پايه واساس تشكيلات دولتي محسوب مي شد وديوان اعلاء كه برامور مالي نظارت داشت توسط وزيراداره مي گرديد. ديوان انشاء وطغراء كه ديوان رسائل ناميده مي شد با مكاتبات سرو كار داشت و ديوان زمان و استيفا كه ديوان اشراف نام داشت بر امورمالي نظارت مي نمود قبل از سلجوقيان ديوان زمان و استيفا واحدهاي مستقل بودند كه اولي به مسائل مالي مي پرداخت و دومي كار رسيدگي وبازرسي را انجام مي داد.

در زمان مغولها ،ديوان اززير نظر وزير كه بالاترين مقام دولتي بودخارج شد تا تحت نظر صاحب ديوان كه حتي مقام وزير راتحت شعاع خود داشت، قرار گيرد بعد ازصاحب ديوان مستوفي الممالك قرار داشت .

كه جنبه هاي مختلف امور مالي را زير نظر داشت در زمان تيموريان ديوان اعلاء به دو قسمت تقسيم شد:

- ديوان امارت (مخصوص مسائل لشگري )

- ديوان مال (مخصوص امور كشوري ) (عابدان پور، 1386، ص14)

2-2-2- ديوان محاسبات از صدراسلام تا قبل از مشروطه

پس از آنكه شام وايران ومصربه حيطه نفوذ مسلمين افزوده شد سيلي ازطلا، نقره وجواهرات به سوي پايتخت اسلام روان گرديدوموجب حيرت خليفه دوم شد. و اوناچارشد ديوان يعني سازمان تشكيل دهد تا بتواند وضع آشفته مالي مسلمين را سروسامان دهد. براي اين مقصود ازايرانيان استمداد جست. آنقدراعراب وحتي بزرگان آنان نسبت به مسائل مالي بيگانه بودندكه وقتي يكي ازمسلمانان ازسرخيرخواهي به خليفه دوم گفت: مالي براي روزمبادا وپيشامدها ذخيره كن فريادش بلند شد و گفت: اين سخن راشيطان دردهان توانداخت وخدا مرا ازگزند آن رهايي بخشد. (عابدان پور،عليرضا، 1386، ص10)

گذشت زمان ونصيحت هاي ايرانيان خليفه دوم را برآن داشت تا با تشكيل ديوان، عادات زندگي قبيله اي را فراموش نمايد.

جرجي زيدان در تاريخ تمدن اسلام مي نويسد:

درزمان پيغمبر و خليفه اول امورمالي مسلمين منحصربه سه درآمد بود:

- زكات

- غنائم جنگي

- جزيه

همين كه درزمان خليفه دوم ايران وروم فتح شد خليفه اول به ناچاربراي تنظيم امورمالي دفاتري تعيين كرد كه درآن واردات و ميزان حقوق مستحقان ثبت مي گشت و بقيه درآمدها نيز نوشته مي شد تا درموقع لزوم به مصرف برسد.

بيت المال كليه عايدات دولت مسلمانان بود و شامل: صدقه، زكات، اعشار، اجناس، جزيه و... مي‌شد. بيت المال محلي بود كه مال مجهول المالك كه به دست مسلمانان مي افتادبه آنجا رفته و هرحقوقي كه بايستي براي اداره مسلمين صرف مي شد از آنها پرداخت مي گرديد. هزينه هاي بيت المال مشتمل بر2 قسم بود:

- حقوق سپاهيان

- خريد اسلحه و...

كاتب و مامور ديوان علاوه برنوشتن نامه هاي رسمي مسئول حسابداري وثبت درآمدها و هزينه ها نيزبود. درابتداي ظهوراسلام خليفه دفتراموال را نگهداري مي نمود كه با توسعه ممالك اسلامي به تقليد از شاهان ايراني كارها ميان ماموران متعدد تقسيم گرديد و وزير و صاحب البريد (رئيس كل) را ايجاد كردند و به همين شكل ديوان هاي مختلفي ايجاد گرديد كه بعضي ازآنها به قرار زير بود:

- ديوان كل ( مخصوص تنظيم امور مالي دردوره عباسيان)

- ديوان خراج (مخصوص درآمد هاي مالياتي و جزيه)

- ديوان زمان (مخصوص محاسبات لشگري)

- ديوان نفقه (مخصوص محاسبات كشوري)

در دوره صفويه وزير درميان وظايف خود به عنوان رئيس ديوان اعلاء،قانوني بودن اقدامات مامورين را كنترل ميكرد وامور مالي دولت رانيز تحت نظارت وبررسي داشت . در زمان قاجاريه از روي الگوي زمان صفويه عمل مي گرديد آقامحمدخان شخصا به جزئيات امور ديواني رسيدگي مي كرد در زمان فتحعلي شاه صدراعظم عهده دار ديوان بود. (عابدان پور، عليرضا،1386، ص11)

فهرست مطالب

ديوان محاسبات

قبل از اسلام

ديوان محاسبات از صدراسلام تا قبل از مشروطه

ديوان محاسبات در دوره مشروطه

ديوان محاسبات بعد از انقلاب

اهداف ديوان محاسبات

وظايف و اختيارات ديوان محاسبات

سازمان و تشكيلات ديوان

معاني ديوان در لغت

ديوان محاسبات آمريكا

ديوان محاسبات انگلستان

ديوان محاسبات ژاپن

ديوان محاسبات چين

ديوان محاسبات تركيه

اصطلاحات و ادبيات مالي در بخش دولتي

نظام اقتصادي در ايران

دستگاه اجرايي

وزارتخانه

موسسه دولتي

شركت دولتي

نهاد عمومي غير دولتي

بودجه كل كشور

سال مالي

دريافت هاي دولت

درآمد

درآمد عمومي

ساير منابع تامين اعتبار

مسوليت وصول درآمدها

نظارت بودجه اي

نظارت بودجه در ايران

انواع نظارت بودجه اي در ايران

دستگاه هاي نظارتي در ايران

مسئوليت پاسخگويي عمومي

استفاده كنندگان حسابداري دولتي

سازمان امور مالياتي و اركان آن

شوراي عالي مالياتي

هيئت عالي انتظامي مالياتي

دادستاني انتظامي مالياتي

ادارات امور مالياتي

ماليات و مفاهيم مربوطه

بيان ماليات

نگاهي به ادبيات ماليات

ماليات و سياست هاي اقتصادي

ماليات و اقتصاد جهاني

مفهوم كلي ماليات

ماليات در ايران

قانون ماليات

پايه و نرخ ماليات

عوامل تشخيص ماليات

طبقه بندي انواع ماليات

پرهيزمالياتي وفرار مالياتي

اشخاص مشمول ماليات

اشخاص معاف از ماليات

طبقه بندي ماليات بر اساس قانون مالياتهاي مستقيم مصوب1366 در ايران

اصول حاكم بر حقوق ماليات

اصول ماليات

پيشينه تحقيق

پيشينه تحقيق در داخل كشور

پيشينه تحقيق در خارج كشور

فهرست منابع و مآخذ