بررسي قاعده اضطرار در فقه و حقوق ايران

اضطرار از عناوين ثانويه و قواعد مشهور فقهي است كه در ابواب مختلف مورد استناد واقع شده و از جنبه هاي عبادي ،حقوقي و كيفري كار بر داشت و نقش مهمي در رفع حرج و حل مشكلات فردي و اجتماعي دارد . البته فقها عمده ي بحث را در كتاب اطعمه و اشربه آورده اند. ريشه هاي اضطرار اكراه ، فقيه ،ضرر و ضرورت است . قران در برخي موارد صراحت تكليف را از مضطر برداشته است . سيره ي عقلا هم اصل قاعده ي اضطرار را مورد تاييد و اذعان قرار داده اند . شرايط اين قاعده هم به اين صورت است كه خطر بايد مسلم الوقوع باشد يا بوسيله ي خود مضطر ايجاد نشده و مضطر بموجب شرع و قانون مكلف به تحمل ضرر نباشد . اضطرار شخصي است و رفع تكليف ميكند و در تشريع نقش خاصي ندارد . در غير موارد پيش بيني شده توسط شارع اجازه داده شده تا از احكام عناوين اولي عدول شود و احكام عناوين ثانوي جايگزين آن گردد .

فهرست مطالب

بررسي قاعده ي اضطرار در فقه و حقوق ايران
چكيده
كليد واژه ها
مقدمه
فصل اول : ماهيت اضطرار
اضطرار در لغت
قاعده ي اضطرار در حقوق كيفري
اضطرار در فقه
( قاعده ي اضطرار)
اضطرار و ضرورت
فصل دوم :بررسي ادله ي فقه اضطرار
الف : كتاب
3. اجماع
4.بناي عقلا
فصل سوم : رفع شبهات و مسائلي كه در باب اضطرار مطرح است
شرايط واقعه ي اضطراري
فرق بين مصلحت و ضرورت
فرق اضطرار با اكراه
مقايسه ي اضطرار با اجبار
آيا قاعده ي اضطرار علاوه بر رفع تكليف ( وجوب يا حرمت )جعل حكم نيز مي كند ؟
كاربرد قاعده ي اضطرار
نتيجه
منابع